Bron: Priscilla van Agteren (AD) en foto’s Matt Alexander
Pop Emma toont kwalijke gevolgen schermwerk
Emma staart de hele dag naar haar scherm, zit onderuitgezakt en verlaat haar bureau nauwelijks. Dus heeft ze een bochel, spataderen, rode ogen en eczeem. Het is de toekomst van de kantoormedewerker, zegt gedragsdeskundige William Higham. Hij ontwikkelde Emma, een wassen beeld dat laat zien hoe de kantoormens er over twintig jaar aan toe is als we niets veranderen.
Het goede nieuws, zegt de Britse gedragsdeskundige William Higham, is dat het uiterlijk van Emma het worstcasescenario is. William Higham is net aangekomen in Nederland met zijn wassen pop Emma. De pop laat zien hoe een kantoormedewerker er over twintig jaar uit kan komen te zien als er niets verandert in onze werkomgeving en ons eigen gedrag.
Het doel is de moderne kantoormens waarschuwen, zegt Higham, en deze groep laten zien hoe zij er over twintig jaar uitzien als we zo slecht voor onze gezondheid blijven zorgen als nu, en de hele dag zittend ons werk uitvoeren.

De kantoormedewerker van de toekomst, Emma dus, ziet bleek van het werken in kunstmatig licht, heeft een bochel door het dagelijks zitten in een verkeerde positie, droge, rode en bloeddoorlopen ogen van het werken achter een computerscherm en eczeem door de stress. Ze heeft veel neus- en oorhaar door de slechte luchtkwaliteit, ze heeft spataderen door langdurig zitten en ze heeft een buikje door te weinig beweging.
“Je ziet met name dat de rug al verandert bij mensen. Het wordt lastiger om de nek helemaal te strekken.”
René Mol
Al die kantoorkwalen zijn in Emma gestopt, maar veel kantoormedewerkers hebben al last van één of meerdere van die kwalen, laat onderzoek onder 2.744 Nederlanders zien. Dat werd uitgevoerd in opdracht van Fellowes, een bedrijf dat kantoren helpt te innoveren.
De helft van de Nederlanders die in loondienst werkt en een kantoorfunctie heeft, heeft wel eens lichamelijke klachten door het werk, zeggen de ondervraagden. Dat gaat met name om een pijnlijke rug (50 procent), een stijve nek (49 procent), hoofdpijn en pijnlijke schouders (beide 45 procent).
Geen tijd voor pauzes
Een op de vijf kantoormedewerkers zit de hele dag achter zijn bureau (18 procent), en 65 procent zegt behoefte te hebben om wat tijd bij het bureau vandaan te spenderen. Waarom ze het dan niet doen? 63 procent heeft er geen tijd voor.
“De laatste tien, vijftien jaar is het kantoorwerk veranderd: het is nóg comfortabeler geworden.”
William Higham
Die moet je dan dus maken, zegt Higham. “We zien dat ons lichaam verandert door de jaren heen. We worden dikker. We hebben vaker nekklachten en moeite onze nek te strekken, wat een bochel veroorzaakt.”
“De laatste tien, vijftien jaar is het kantoorwerk veranderd: het is nóg comfortabeler geworden. We hoeven geen zware dossiers meer te tillen of naar het kopieerapparaat te lopen, en in plaats van naar collega’s toe te lopen, sturen we een mailtje.” The best posture is the next posture, zegt Higham: zorg dat je houding steeds verandert.
We krijgen een appnek
René Mol is ergonomisch adviseur en fysiotherapeut, en verwacht vooral de gebochelde bovenrug van Emma vaker te zien in de nabije toekomst.
“Je ziet met name dat de rug al verandert bij mensen. Het wordt lastiger om de nek helemaal te strekken. Dat noemen we de zogenaamde appnek. Als je ‘s ochtends met de trein reist, zie je mensen kijkend op hun telefoon naar binnen stappen, de hele treinreis blijven kijken en als ze uitstappen kijken ze nog steeds. Die houding zorgt voor een bolling van de bovenrug en meer moeite met de juiste strekrichting. Dat maakt Emma nu visueel.”
“Mensen komen bij de fysiotherapeut binnen om hun klachten uit handen te geven: los jij mijn rugklachten maar op” (René Mol)
Hoe we voorkomen dat we straks net als de pop van Higham bleek en gebocheld achter ons scherm zitten? Eigenlijk weet je dat als kantoormedewerker allang, zegt Mol. “Een werkplek die goed is uitgerust is van belang, maar we moeten onszelf ook scherp houden. Die pop schudt onze kennis weer op. Ik ben van origine fysiotherapeut en mensen komen daar graag binnen om hun klachten uit handen te geven: los jij mijn rugklachten maar op. Maar je moet zelf alert blijven.”
Hou het functioneringsgesprek lopend in de buitenlucht, zegt Mol, dan geef je elkaar gelijk wat fysieke ruimte. Ga staand vergaderen, pleeg je telefoontjes lopend – dat maakt je ook creatiever. Gebruik je stabureau waar-ie voor bedoeld is, afwisselend staan en zitten. En als je dan staat, zegt Mol, ga dan niet in je heupen hangen en zet je knieën niet op slot. Ga naar buiten en neem vaker pauze. Eet je lunch niet achter je bureau.
Het neushaar komt het laatst
Niet de bouwplaats is een gevaarlijke werkomgeving, aldus Higham, maar het kantoor is onveilig. “Het ergste is, het kantoor en het toetsenbord gaat met ons mee naar huis. Eenmaal thuis gaan we ook onderuitgezakt met onze telefoon weer voor de televisie zitten.
Een kleine geruststelling als het om ons veranderende uiterlijk gaat: de dikke haren in de neus en oren komen als allerlaatst. Higham: “De evolutie gaat natuurlijk gewoon door, en als de luchtkwaliteit verslechtert, zullen onze oren en neuzen hariger worden. Zo ver is het nog niet. Begin eerst maar eens met je ogen van scherm af te houden en neem ten minste een uur pauze per dag.”
Als leefstijlcoach en pilates instructeur heb ik hier niets maar aan toe te voegen en ben ik voorstander van het preventief bezig zijn met je gezondheid.
Ik roep dan ook iedereen op om nu een begin te maken!!